Czy można pić melisę w ciąży? Poznaj właściwości naparu!

Spis treści

1. Właściwości melisy
2. Czy melisa jest bezpieczna w ciąży?
3. Ile melisy można pić w ciąży?
4. Kiedy nie wolno pić melisy?
5. Co zamiast melisy? Naturalne sposoby na wyciszenie w ciąży

Właściwości melisy

Melisa lekarska, znana również jako melisa cytrynowa lub cytrynowe ziele, to roślina o charakterystycznym, delikatnym zapachu i wszechstronnym działaniu kojącym. Od wieków wykorzystywana była w medycynie naturalnej do łagodzenia napięcia nerwowego, wspierania trawienia oraz poprawy ogólnego samopoczucia. Jej właściwości lecznicze zawdzięczamy bogatemu składowi, w tym: olejkom eterycznym i związkom fenolowym.

Najważniejsze właściwości melisy:

• wspomaga relaksację i spokojny sen, łagodząc stany napięcia nerwowego,
• zmniejsza napięcie mięśniowe i uczucie rozdrażnienia, szczególnie w sytuacjach stresowych,
• łagodzi niestrawność, wzdęcia i skurcze jelit, wspierając prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego,
• poprawia samopoczucie i koncentrację, redukując uczucie niepokoju,
• wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, wspierając naturalne mechanizmy obronne organizmu,
• pomaga w łagodzeniu bólów głowy, szczególnie tych związanych ze stresem,
• wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

To właśnie te wszechstronne cechy sprawiają, że melisa bywa wybierana przez kobiety oczekujące dziecka – szczególnie w momentach zwiększonego stresu, bezsenności czy łagodnych dolegliwości trawiennych. Jej naturalne pochodzenie i długa historia bezpiecznego stosowania sprawiają, że jest często rozważana jako łagodny środek wspomagający dobre samopoczucie w okresie ciąży.

Czy melisa jest bezpieczna w ciąży?

W większości przypadków napar z melisy uznawany jest za bezpieczny dla kobiet w ciąży, o ile stosowany jest w umiarkowanych ilościach i nie towarzyszą mu przeciwwskazania zdrowotne. Według dostępnych badań i opinii ekspertów, melisa nie wykazuje działania teratogennego ani poronnego, co oznacza, że może być stosowana zarówno w pierwszym, jak i drugim trymestrze ciąży.

Melisa może wspierać przyszłą mamę w radzeniu sobie z:

• zaburzeniami snu i problemami z zasypianiem,
• napięciem emocjonalnym i stresem okołociążowym,
• łagodnymi dolegliwościami trawiennymi,
• mdłościami, szczególnie w pierwszym trymestrze,
• lekkimi bólami głowy związanymi ze stresem.

Warto jednak zachować ostrożność – każda ciąża jest inna, a reakcja organizmu na zioła może się różnić. Dlatego zaleca się wcześniejszą konsultację z lekarzem lub położną, zwłaszcza jeśli planujesz regularne picie naparu. Szczególną uwagę należy zwrócić na jakość stosowanej melisy – zawsze wybieraj produkty ze sprawdzonych źródeł, najlepiej z certyfikowanych upraw ekologicznych.

Bezpieczeństwo stosowania melisy w ciąży zwiększysz poprzez:

• rozpoczęcie od małych dawek i obserwację reakcji organizmu,
• stosowanie tylko czystej melisy, bez dodatku innych ziół,
• przestrzeganie zalecanych dawek i częstotliwości spożycia,
• regularne konsultacje z prowadzącym lekarzem ginekologiem.

Ile melisy można pić w ciąży?

Zalecana, bezpieczna ilość to:

• 1–2 filiżanki naparu dziennie, najlepiej spożywane wieczorem lub przed snem.
• W pierwszym i drugim trymestrze ciąży można pić melisę regularnie.
• W trzecim trymestrze należy ograniczyć spożycie do minimum lub całkowicie zrezygnować z naparu.

Napar przygotuj z 1 łyżeczki suszu melisy na ok. 200 ml gorącej wody. Parz pod przykryciem przez 5–10 minut. Możesz też wykorzystać świeże liście melisy – 2-3 listki na filiżankę wrzącej wody.

Nie zaleca się przekraczania tej ilości, ponieważ nadmiar melisy może:

• obniżać ciśnienie krwi,
• nasilać senność,
• wchodzić w interakcje z innymi środkami uspokajającymi,
• powodować nadmierne rozluźnienie mięśni,
• wpływać na opóźnienie skurczów porodowych w końcowym okresie ciąży.

Warto pamiętać, że melisę można stosować nie tylko w formie naparu. Dostępne są również:

• herbatki ziołowe z dodatkiem melisy,
• świeże liście jako dodatek do sałatek (w małych ilościach),
• naturalne syropy z melisy.

Zawsze jednak przed włączeniem melisy do codziennej diety warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę, szczególnie jeśli planujesz regularne jej spożywanie.

Kiedy nie wolno pić melisy?

Mimo swoich zalet, melisa nie jest odpowiednia dla wszystkich. Unikaj jej, jeśli:

• masz skłonność do niskiego ciśnienia – melisa może dodatkowo obniżać ciśnienie krwi, co może prowadzić do zawrotów głowy i osłabienia,
• przyjmujesz leki nasenne lub uspokajające – melisa może wzmacniać ich działanie i powodować nadmierną senność,
• występuje u Ciebie uczulenie na rośliny z rodziny jasnotowatych (np. mięta, bazylia, lawenda) – reakcja alergiczna może objawiać się wysypką, swędzeniem lub trudnościami w oddychaniu,
• jesteś w pierwszym trymestrze ciąży i nie rozmawiałaś z lekarzem – w tym okresie organizm jest szczególnie wrażliwy na wszelkie substancje,
• ciąża jest zagrożona, a lekarz nie zalecił jej stosowania,
• masz zaplanowane w najbliższym czasie badania lub zabiegi medyczne – melisa może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami znieczulającymi,
• cierpisz na zaburzenia krzepliwości krwi – melisa może wpływać na proces krzepnięcia.

Szczególną ostrożność należy zachować również w trzecim trymestrze ciąży, gdy organizm przygotowuje się do porodu. W tym okresie właściwości rozkurczowe melisy mogą wpływać na przebieg akcji porodowej.

W takich przypadkach lepiej sięgnąć po inne formy naturalnego wyciszenia, zawsze konsultując wybór z lekarzem prowadzącym ciążę.

Co zamiast melisy? Naturalne sposoby na wyciszenie w ciąży

Jeśli nie możesz pić melisy lub szukasz urozmaicenia, oto kilka innych, łagodnych sposobów na relaks:

• Napar z lipy – działa delikatnie uspokajająco i wspiera odporność, dodatkowo pomaga w łagodzeniu napięcia nerwowego bez efektów ubocznych.
• Rumianek – rozluźnia, poprawia trawienie, ale warto stosować go z umiarem. Szczególnie pomocny przy wieczornym wyciszeniu i problemach z zasypianiem.
• Ciepłe mleko z miodem – sprawdzony, wieczorny sposób na sen. Zawarte w mleku aminokwasy wspierają produkcję melatoniny – hormonu snu.
• Ćwiczenia oddechowe i joga prenatalna – skutecznie redukują napięcie i poprawiają samopoczucie. Regularna praktyka pomaga także w przygotowaniu do porodu.
• Spacer na świeżym powietrzu – pomaga się wyciszyć i dotlenić organizm. Najlepiej wybierać się na spacer w godzinach porannych lub wieczornych.
• Aromaterapia – delikatne olejki lawendowe (w formie kąpieli lub dyfuzora) pomagają się zrelaksować i przygotować do snu.
• Medytacja i techniki mindfulness – nawet 10-15 minut dziennie może znacząco obniżyć poziom stresu i poprawić jakość snu.
• Muzykoterapia – słuchanie spokojnej, relaksacyjnej muzyki przed snem lub w ciągu dnia pomaga w wyciszeniu i redukcji napięcia.
• Ciepła (nie gorąca) kąpiel – najlepiej wieczorem, z dodatkiem soli magnezowej, która wspomaga relaksację mięśni.
• Masaż – delikatny masaż karku i ramion wykonany przez partnera może przynieść ulgę i pomóc w rozluźnieniu.

Melisa może być bezpiecznym i skutecznym sposobem na uspokojenie w ciąży, pod warunkiem stosowania jej rozsądnie i zgodnie z indywidualnymi potrzebami organizmu. Nie zastąpi jednak zdrowego stylu życia, odpoczynku i troski o emocjonalny dobrostan przyszłej mamy. Jeśli masz wątpliwości – zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub położną.

Źródła:

1. Walls, D. (2009). Herbs and natural therapies for pregnancy, birth and breastfeeding. International Journal of Childbirth Education, 24(2), 29.
2. Sarecka-Hujar, B., & Szulc-Musioł, B. (2022). Herbal medicines—are they effective and safe during pregnancy?. Pharmaceutics, 14(1), 171.
3. Kennedy, D. O., Scholey, A. B., Tildesley, N. T. J., Perry, E. K., & Wesnes, K. A. (2002). Modulation of mood and cognitive performance following acute administration of Melissa officinalis (lemon balm). Pharmacology Biochemistry and Behavior, 72(4), 953-964.