Jak wygląda poród w wodzie?

Poród w wodzie — zalety

Woda, źródło życia i odwieczny symbol oczyszczenia, odgrywa niezwykłą rolę w jednym z najważniejszych momentów w życiu — narodzinach. Poród w wodzie, choć może brzmieć jak scena prosto z baśni, to coraz popularniejsza i naukowo udokumentowana metoda przyjścia dziecka na świat. Wielu przyszłych rodziców decyduje się na poród w wodzie z uwagi na liczne jego zalety. Można je podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich dotyczy matki. Dla niej najważniejsze zalety porodu w wodzie to:

• znacząca redukcja bólu odczuwanego podczas przychodzenia dziecka na świat — ciepła woda pomaga rozluźnić mięśnie, zmniejsza napięcie, a tym samym odczuwalny ból;
• wzrost ciśnienia tętniczego, co poprawia przepływ krwi — zwiększenie przepływu krwi do macicy pomaga w skurczach porodowych;
• zminimalizowana szansa na pęknięcie krocza — poród w wodzie może pomóc zmiękczyć tkanki okolic krocza;
• redukcja stresu — woda może stworzyć atmosferę relaksu i spokoju, co jest korzystne zarówno dla mamy, jak i dla dziecka;
• zwiększone poczucie intymności — rodzenie w wodzie umożliwia bliski kontakt matki i dziecka od razu po jego urodzeniu, co jest korzystne dla wiązania i przekazywania ciepła;
• rzadsze korzystanie ze znieczulenia — ciało zanurzone w wodzie odczuwa mniejszy nacisk na kręgosłup i stawy. To jest szczególnie korzystne dla kobiet, które doświadczają bólu pleców w ciąży;
• zmniejszona konieczność nacinania krocza — kobieta ma większą kontrolę nad swoim ciałem podczas rodzenia w wodzie. Może dostosować swoją pozycję i ruchy w sposób, który ułatwia proces porodowy, dzięki czemu zmniejsza ryzyko uszkodzenia krocza;
• skrócenie rozerwania szyjki macicy, czyli pierwszej fazy porodu — ciepła woda pomaga rozluźnić mięśnie macicy, co z kolei przyspiesza proces jej rozwierania;
• mniejsza utrata krwi — skrócony czas porodu, zmniejsza ryzyko nadmiernego krwawienia.

Poród w wodzie to jednak opcja nie tylko dobra dla matki, lecz także dziecka. W jego przypadku można również wymienić wiele zalet takiego rozwiązania. To często z myślą o swoim maluchu rodzice wybierają poród w wodzie. Dla dziecka wymienia się takie plusy jak:

• wytłumienie czynników zewnętrznych, co redukuje stres malucha — woda stwarza ciepłe i przyjemne środowisko, które jest bardziej zbliżone do warunków wewnątrz macicy. Pomaga to w początkowym procesie przystosowania się dziecka do świata zewnętrznego;
• łatwiejsze przejście przez kanał rodny — woda pomaga w rozluźnieniu tkanek kanału rodowego, co zmniejsza ryzyko urazów w trakcie porodu;
• zmniejszenie stresu matki, co pozytywnie wpływa na dziecko — zapewnia to spokojniejszy i łagodniejszy początek życia dla malucha;
• zredukowana szansa na rozprężenie płuc powietrzem — dziecko nie zakrztusi się, jeśli po porodzie dalej przebywa pod wodą i nie miało możliwości rozprężenia płuc powietrzem;
• zminimalizowanie pojawienia się infekcji u dziecka, głównie przez zmniejszenie szansy na oddanie smółki — mniej stresu może pomóc w zminimalizowaniu ryzyka, że dziecko wypróżni się (oddanie smółki) podczas porodu.

Poród w wodzie — wady

Ze względu na poprawę komfortu, redukcję stresu oraz bólu rodzice decydują się na poród w wodzie. Jednak wiele osób zapomina o pewnych niuansach tego wyboru. Należy bowiem podkreślić, że z porodem w wodzie wiąże się ograniczona możliwość monitorowania akcji serca, co może wpłynąć negatywnie na stan matki i dziecka. Taki poród musi odbywać się w towarzystwie osób doświadczonych, a przed nim należy sprawdzić, czy nie jest się w grupie ryzyka, z przeciwwskazaniami do porodu w wodzie.

Poza brakiem możliwości prowadzenia stałego monitoringu pracy serca, poród w wodzie ma również inne wady. Wymienia się wśród nich najczęściej:

• utrudniony odstęp położnej i lekarza do rodzącej;
• wydłużony czas interwencji w przypadku jakiegokolwiek problemu podczas porodu;
• zwiększone ryzyko infekcji okołoporodowej.

Jakie są przeciwwskazania do porodu w wodzie?

Warto wiedzieć, że poród w wodzie nie jest alternatywą dla naturalnego rodzenia, a tylko jego rodzajem. Nie da się więc nim zastąpić, często koniecznego, cesarskiego cięcia. Poród dzieli się jednak na fazy, a jest ich aż 4. W przypadku niektórych przeciwwskazań możliwe jest przejście pierwszej fazy porodu w wannie czy basenie, natomiast późniejsze muszą już być odbyte w suchym miejscu, w którym lekarz będzie miał pełny dostęp do mamy i malucha. Należą do nich:

• nadczynność tarczycy,
• nadciśnienie,
• wady w budowie łożyska,
• złe ułożenie łożyska,
• wady pępowiny,
• wcześniactwo.

Są jednak takie, które całkowicie wykluczają przebrnięcie przez chociaż część porodu w wodzie:

• nieprawidłowe ułożenie dziecka,
• gorączka powyżej 38 °C,
• infekcje intymne,
• zaburzenia zapisu KTG,
• podejrzenie infekcji wewnątrzmacicznej,
• niewydolność nerek,
• krwawienie.

Jak przebiega poród w wodzie?

Do prawidłowego przeprowadzenia porodu w wodzie potrzebna jest sala ze specjalną wanną. Na jej dnie musi zostać umieszczona specjalna folia, której zadanie to zapewnienie ochrony bakteriologicznej. To bardzo ważny element zarówno dla matki, jak i dziecka. Poza tym należy zadbać o to, aby woda lub sól fizjologiczna w wannie miała głębokość od 50 do 60 cm, a temperatura wynosiła około 36°C. Co ważne w sali musi być mniej więcej 25/26°C, aby zapewnić matce komfort w trakcie porodu.

Temperatura powinna być jednak zaakceptowana przez rodzącą kobietę, a zasolenie, choć niekonieczne, może być stosowane w postaci soli morskiej w stężeniu 0,9% lub niższym. Maluch urodzony w wodzie zachowuje się nieco inaczej niż ten, który przyszedł na świat w suchej przestrzeni. Podczas trwania pierwszej fazy porodu czas pobytu w wannie nie może przekraczać 30 min i tyle samo powinny wynosić przerwy pomiędzy kąpielami. Ten czas należy wykorzystać do wymienienia wody w wannie. To dlatego, że podczas przychodzenia dziecka na świat wydostają się wody płodowe, śluz i krew, a to może przyczynić się do dyskomfortu u matki.

Podczas przebywania w wannie woda i jej temperatura wpływa na przyśpieszenie odruchu wypierania płodu. Przekłada się to na szybsze przyjście dziecka na świat oraz na zredukowanie stresu, co wpływa na ból. Taki poród w wodzie może zakończyć się narodzinami dziecka, które przez pierwsze kilkanaście sekund zostanie pod powierzchnią. W tym czasie podtrzymywane jest przez położną, a ta spokojnie wyjmuje je z wody w odpowiednim momencie. Opóźnienie oceny wg skali Apgar o 1 minutę jest zalecane, ze względu na odmienność mechanizmu pierwszego oddechu. Noworodki urodzone do wody często mają fioletowe zabarwienie skóry, rzadko płaczą głośno i często rozpoczynają oddychanie dopiero po pierwszej minucie, zachowując przy tym dobre parametry stanu ogólnego i pH z krwi pępowinowej. To wyjątkowe doświadczenie rodzenia w wodzie nie tylko przynosi komfort, ale także ukazuje, jak niezwykłe i delikatne jest powitanie nowego życia.

Jakie mechanizmy chronią dziecko przed zachłyśnięciem?

Wielu specjalistów mówi o możliwości zachłyśnięcia się noworodka podczas porodu w wodzie. Dopóki lekarz, po wyłonieniu się najmłodszego członka rodziny, nie przetnie pępowiny, stanowi on ze swoją mamą jedność. W ten sposób potomstwo odczuwa wszystko, co się dzieje z jego nosicielką. Każde napięcie, wzrost ciśnienia oraz negatywne emocje nie są obojętne dla małego. Jak wygląda poród w wodzie w obliczu tej sytuacji? Redukując poziom stresu, prowadzi do polepszenia środowiska, w które „wpuszczane” jest dziecko po ucieczce z brzucha rodzicielki. Tym sposobem bobas z wód płodowych wychodzi z jednego płynu wprost do drugiego, jeszcze przed wzięciem pierwszego oddechu.

W sytuacji, w której jego płuca nie zostały jeszcze rozprężone powietrzem, nie dojdzie do zakrztuszenia się u noworodka. Maluchy najczęściej mają już wykształcony charakter poznawczy, który pozwala na rozróżnienie środowiska, a w tym przypadku wody i zaprzestanie brania oddechów. Podczas naturalnego porodu chwilowo zatrzymuje się także oddychanie oraz odruch połykania, dzięki czemu ciecz nie dostanie się do dróg oddechowych malucha.