Wpływ zabawek na rozwój dziecka

Od najmłodszych lat towarzyszą maluchom, pomagając im odkrywać świat, rozwijać umiejętności i budować fundamentalne kompetencje. W czasach, w których technologia coraz bardziej staje się obecna w życiu dzieci, rola tradycyjnych zabawek jeszcze silniej zaznacza się w procesie stymulacji dziecięcego rozwoju. Choć zabawki mogą przybierać różne formy, od tradycyjnych zabawek klockowych po interaktywne gadżety elektroniczne, wszystkie mają wpływ na rozwijający się umysł i ciało dziecka. Jakie mechanizmy i procesy, które zachodzą podczas zabawy sprawiają, że jest ona tak istotna dla kształtowania małego organizmu?

Co jest ważne dla rozwoju dziecka?

Kiedy dziecko przychodzi na świat ma w swoim mózgu ponad 100 miliardów komórek nerwowych. Choć wydawałoby się, że to dużo, nie one same warunkują to, w jaki sposób będzie się rozwijać. Ważne są przede wszystkim połączenia neuronalne, które tworzą się pomiędzy komórkami w trakcie zdobywania nowych umiejętności oraz nauki nowych rzeczy. Prawidłowy rozwój dziecka powoduje, że w ciągu pierwszych 6 lat jego życia tworzą się miliony połączeń komórkowych. Odpowiednio dostosowane otoczenie oraz dobrana do wieku stymulacja dziecka przyczynia się do jego prawidłowego dorastania. Zaspokojenie potrzeb emocjonalnych również odrywa kluczową rolę w prawidłowym dojrzewaniu oraz przekłada się na umiejętności dziecka radzenia sobie z problemami. Dzieci do 3. roku życia chłoną prawie wszystko jak gąbka, co sprawia, zarówno wpływ otoczenia, rodziny, emocji, jaki i zabawek na rozwój dziecka jest ogromny.

Wpływ zabawek na rozwój dziecka

Zabawki to nie tylko źródło rozrywki, ale także potężne narzędzie wspierające rozwój fizyczny, emocjonalny, intelektualny i społeczny maluchów. W procesie odkrywania świata i zdobywania nowych umiejętności zabawki pełnią istotną funkcję, wpływając na kształtowanie osobowości i rozwijanie potencjału dzieci.

• Zabawki sensoryczne czy układanki, pomagają w rozwoju umiejętności motorycznych. Maluchy uczą się chwytać, przekręcać, przesuwać i ćwiczyć koordynację ruchową, co jest niezwykle ważne w procesie nauki chodzenia, biegania i ogólnego rozwijania zdolności fizycznych.
• Zabawki edukacyjne, takie jak puzzle, klocki czy gry logiczne, pobudzają myślenie i rozwijają umiejętności rozwiązywania problemów. Dzieci uczą się rozpoznawania kształtów, kolorów, liczb i liter, co stanowi podstawę dalszej nauki.
• Zabawki artystyczne, takie jak kredki, farby i plastelina, pozwalają dzieciom wyrażać swoje emocje i wyobraźnię. To ważne narzędzia do budowania pewności siebie, rozwijania kreatywności i uczenia się radzenia sobie z własnymi uczuciami.
• Zabawki, które pozwalają dzieciom tworzyć, jak zestawy do budowania czy zestawy do tworzenia różnych rzeczy, rozwijają kreatywność i pomagają w odkrywaniu własnych zainteresowań.

Ile zabawek potrzebuje dziecko?

O ile jesteśmy w stanie kontrolować, ile sami kupujemy zabawek dzieciom, tak problem pojawia się wtedy, kiedy do akcji wkracza rodzina. Spontaniczne prezenty w postaci pluszowych misiów, klocków, lalek i wielu innych często zalegają na półkach dzieci, zbierając przy tym kurz i będąc niezauważalnymi przez miesiące. Naukowcy z Uniwersytetu Toledo w Ohio postanowili sprawdzić, ile tak naprawdę zabawek potrzebuje dziecko. Wpływ zabawek na rozwój dziecka jest ogromny, nie zawsze w pozytywnym tego stwierdzenia znaczeniu. Z badań wynikło, że na prawidłowy rozwój malucha oraz na jakość zabawy wśród dzieci przekłada się mniejsza liczba zabawek. W grupie dzieci, w której było ich mniej, zauważono wzrost kreatywności, w postaci wymyślania większość liczby interakcji z daną zabawką. Danie dzieciom kilkunastu zabawek przyniosło odwrotny efekt – dzieci były rozkojarzone i w bardzo krótkim czasie zmieniało się ich zainteresowanie dotyczące przedmiotów. Przerzucały one uwagę z jednej zabawki na drugą, co zmniejszało ich skupienie. Badania te dotyczyły dzieci w wieku od 18 do 30 miesięcy życia, co pokazuje, że nie liczy się ilość zabawek, ale przede wszystkim sposób, w jaki stymulują one dziecko.

Jakich zabawek nie kupować dzieciom?

Wybierając dla dzieci zabawki, warto wziąć pod uwagę różne możliwości, aby zapewnić im bezpieczną i rozwijającą zabawę. Istnieją jednak pewne kategorie zabawek, które należy omijać, ze względu na potencjalne zagrożenia dla zdrowia i dobrostanu dzieci. Oto kilka przykładów zabawek, które warto unikać:

• zabawki wykonane ze szkodliwych materiałów — zawsze sprawdzaj etykiety i upewnij się, że zabawki nie zawierają szkodliwych substancji chemicznych, takich jak ołów, ftalany czy bisfenol A. Dzieci często wkładają zabawki do ust, dlatego ważne jest, aby były one bezpieczne w kontakcie z ciałem.
• zabawki niedostosowane do wieku – oznaczenie wiekowe na opakowaniach nie zawsze idzie w parze z zainteresowaniem, ważne jest jednak w przypadku bezpieczeństwa dzieci. Dla maluchów w wieku kilku, kilkunastu miesięcy zabawki przeznaczone dla dzieci w wieku 5 lat mogą być nieodpowiednie ze względu na małe elementy, które dziecko bez problemu może wziąć do buzi i nieopatrznie połknąć.
• zabawki nieodpowiednie do etapu rozwoju – wiedząc, w jaki sposób rozwija się dziecko, powinniśmy także dostosować zabawki tak, aby mogło rozwijać się ono prawidłowo. Branie pod uwagę rozwój chwytu, wybór dominującej strony dziecka, rozwijanie inteligencji, słuchu i wielu innych ma ogromne znacznie.
• zabawki zbierające kurz i roztocza – na pierwszy ogień powinny iść wszystkie pluszowe misie, choć każdy wie, jak trudno odmówić ich dziecku. Warto więc zaopatrzyć się w pluszaki, które w sklepach zapakowane są hermetycznie i składają się w nieszkodliwych dla malucha materiałów. Misie należy również regularnie prać oraz dezynfekować, aby nie zaszkodzić biorącemu do buzi wszystkiego, co popadnie maluchowi.

Zabawki to nie tylko źródło radości i rozrywki dla dzieci, ale także narzędzie, które kształtuje ich przyszłość. Warto przemyśleć, w jaki sposób jako rodzice i opiekunowie możemy świadomie wybierać zabawki, aby wspierać rozwój dziecka.