#Wzrost i rozwój
Etapy rozwoju: Odruchy niemowlęcia
Updated on Marzec 2, 2023
Utworzono Sierpień 30, 2021
Odruchy pierwotne pozwalają dziecku opuszczającemu bezpieczny świat w łonie mamy poradzić sobie z obcym środowiskiem i nowymi bodźcami. Reakcje te mają charakter automatyczny, a ich celem jest wspieranie rozwoju systemu nerwowego. Są one szczególnie istotne, gdyż informują rodziców i lekarza o postępach niemowlęcia.
Otrzymywane przez dziecko bodźce są odbierane oraz przekształcane za pośrednictwem układu nerwowego. Dzięki nim noworodek kontaktuje się ze światem. Proces ten wspomagają tak zwane odruchy pierwotne. Są one automatyczne i niezależne od woli dziecka. Mechanizm zachodzący w odruchach pierwotnych ma charakter sekwencyjny - pomagają one w rozwoju dziecka przez pewien okres, a po wypełnieniu swojej roli ulegają zanikaniu.
Otrzymywane przez dziecko bodźce są odbierane oraz przekształcane za pośrednictwem układu nerwowego. Dzięki nim noworodek kontaktuje się ze światem. Proces ten wspomagają tak zwane odruchy pierwotne. Są one automatyczne i niezależne od woli dziecka. Mechanizm zachodzący w odruchach pierwotnych ma charakter sekwencyjny - pomagają one w rozwoju dziecka przez pewien okres, a po wypełnieniu swojej roli ulegają zanikaniu.
Odruch ssania i szukania
Pierwszym odruchem, który można zauważyć u niemowlęcia jest odruch ssania. W celu jego wywołania należy delikatnie dotknąć okolic warg dziecka. Po wyczuciu dotyku zwróci ono głowę w stronę dotykającej go osoby. Następnie rozchyli usta i zacznie ssać. Reakcja ta znika około 4 miesiąca życia.
Odruch Babińskiego
Odruch Babińskiego jest kolejnym odruchem pierwotnym, jaki można zaobserwować u noworodków. Objawia się tym, że połaskotane w stopę dziecko napręży i wyprostuje palce. Zanika w okolicy 18 miesiąca życia. Co ciekawe, z wiekiem wykształca się odwrotna reakcja - łaskotanie w stopę skutkuje podkurczaniem palców u osób dorosłych.
Odruch Moro
Odruch Moro znany jest także pod nazwą odruchu obejmowania. Dziecko w sytuacji zagrożenia rozkłada na boki ręce i nogi, po czym przyciąga je z powrotem do ciała. Dla niemowlęcia sytuacją, która może wywołać ten odruch jest na przykład niespodziewany hałas lub gwałtowny ruch albo dotyk. Odruch ten zanika około 6 miesiąca.
Odruch ATOS
Pojawia się jeszcze przed narodzeniem - w okolicy 18 tygodnia życia płodowego, gdy wyczuwalne są pierwsze ruchy dziecka. Można go zaobserwować również po porodzie lub w pierwszych tygodniach życia dziecka. Wygasa w okolicy 6 miesiąca. Odruch ATOS można wywołać delikatnie skręcając głowę dziecka w jedną stronę. Reakcją będzie wyprostowanie ręki i nogi po tej stronie, w którą zwrócona została głowa niemowlęcia.
Odruch Palmara (odruch dłoniowo-chwytny)
Jeśli noworodek poczuje dotyk na wewnętrznej stronie dłoni, zareaguje bardzo mocnym uściskiem. Jest on na tyle silny, że gdy dziecko złapie za palce rodzica, można je bez problemu podnieść. Jednak nie zaleca się takich działań, ponieważ maluch może szybko rozluźnić uścisk, co może spowodować poważne urazy w razie upadku. Odruch ten wygasa w okolicy 6 miesiąca życia.
Odruchy noworodka ułatwiają stwierdzenie, czy dziecko dobrze radzi sobie poza łonem matki. Ich badanie to jedno z pierwszych i kluczowych badań noworodka tuż po porodzie, dlatego jest przeprowadzane przez lekarza jeszcze przed opuszczeniem szpitala. Odruchy pierwotne wiele mówią na temat przyszłego rozwoju dziecka i stanowią podstawę do rozwoju odruchów posturalnych.
Pamiętajmy jednak, że każde dziecko jest inne i rozwija się we własnym, indywidualnym tempie. Pod żadnym pozorem nie należy „wymuszać” na dziecku wybranych odruchów, czy też przyspieszać danych reakcji. Pozwólmy maluszkowi rozwijać się w odpowiednim dla niego tempie.
