Updated on Listopad 3, 2023
Utworzono Październik 31, 2023
Czym jest alergia pokarmowa?
Alergia jest to nadwrażliwość układu immunologicznego na substancje nazywane alergenami. Te czynniki, choć są zwykle uważane za nieszkodliwe, wywołują u osób uczulonych nadmierną reakcję immunologiczną, co prowadzi do różnych objawów alergii. Alergeny mogą mieć różne źródła, włączając w to pyłki roślin, sierść zwierząt, grzyby, pokarmy, lateks, środki chemiczne, a nawet jad owadów. W wyniku reakcji alergicznej układ immunologiczny wytwarza przeciwciała (zwłaszcza tzw. immunoglobulinę E: IgE), które są odpowiedzialne za wywołanie objawów alergii. Kiedy osoba uczulona ma kontakt z alergenem, przeciwciała te prowadzą do uwalniania histaminy i innych substancji chemicznych, które powodują różne reakcje w organizmie.
Wiele osób zastanawia się nad zależnością między alergią pokarmową a karmieniem piersią. Uczulenia to najczęściej kwestia genetyki. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko odziedziczy alergie pokarmowe po swoich rodzicach. Choć pojawiają się one najczęściej wtedy, kiedy alergeny przenikają do białek w mleku matki, nie należy odstawiać dziecka od piersi, a wręcz przeciwnie. Pokarm matki to najzdrowsze, co może spotkać dziecko w pierwszych tygodniach życia. Może się także okazać, że to nie mleko matki, ani jej dieta są powodem alergii u dziecka. Konsultacja z lekarzem pomoże szybko zdiagnozować problem i nie narazi dziecka na wystąpienie silniejszej alergii oraz ewentualnych niedoborów składników mineralnych.
Objawy alergii pokarmowej mogą występować zarówno w ciągu kilku minut po spożyciu alergenu, jak i dopiero po kilku godzinach. Niektóre osoby mogą reagować na bardzo małe ilości substancji alergizujących, podczas gdy inne mogą potrzebować większej ilości danego składnika, aby wywołać reakcje, takie jak:
Bariera jelitowa dzieci jest dużo mniej rozwinięta, a co za tym idzie, dużo łatwiej o przedostanie się alergenów do białek. Z tego powodu przepuszczalność różnych produktów przez jelita zwiększa się, a składniki uczulające w łatwy sposób znajdują drogę do organizmu. Uniknięcie problemu wiąże się z przestrzeganiem ścisłej diety, która ma wykluczyć z organizmu antygeny. Choć często z upływem czasu problem ten zanika, to garstka maluchów zostaje z nim już do końca życia. Najczęstszym objawem uczulenia na mleko jest:
W przypadku pojawienia się któregoś z objawów należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, aby ocenił czy dziecku nie zagraża żadne niebezpieczeństwo.
Badania przeprowadzone przez Polską Grupę Ekspertów jednoznacznie wykazały, że dziecięca alergia pokarmowa a karmienie piersią i dieta eliminacyjna, nie mają wpływu na zmniejszenie objawów alergii u dzieci. W związku z tym, ograniczenia żywieniowe oraz stosowanie restrykcji w tym okresie nie są uzasadnione, a wręcz przeciwnie, mogą prowadzić do niepożądanych skutków, które najbardziej odczuje dziecko. Najważniejsze jest, aby kobiety karmiące piersią konsultowały się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia w przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących diety. To pozwoli uniknąć braków witaminowych i minerałowych i zapewni właściwą opiekę nad zdrowiem matki i dziecka. Warto również pamiętać, że alergie u dzieci to skomplikowany problem, który nie zawsze zależy od diety matki, dlatego profesjonalna ocena i wsparcie medyczne są niezwykle istotne.
Warto podkreślić, że kobiety karmiące piersią powinny dbać o zrównoważoną i zdrową dietę, która dostarcza niezbędnych składników odżywczych zarówno dla matki, jak i dla niemowlęcia. Eliminowanie wielu grup pokarmów może prowadzić do niedoborów i deficytów w składnikach odżywczych, co z kolei może wpłynąć na rozwijający się organizm dziecka. Co więcej, restrykcyjne diety mogą spowodować, że matka będzie mniej skłonna do jedzenia zróżnicowanych pokarmów. Z tym wiąże się nieodpowiednia ekspozycja dziecka na różne smaki i składniki odżywcze, co nie jest zdrowe dla jego prawidłowego rozwoju.
Alergia to sprawa całkowicie indywidualna. Układ odpornościowy może zareagować na różne alergeny, nawet te, których byśmy się nigdy nie spodziewali. Do najczęstszych alergenów u dzieci należą:
Objawy mogą wywołać nawet śladowe ilości produktów, dlatego przy rozszerzaniu diety dziecka warto zwrócić uwagę na to, czy nie wpływają one jakkolwiek na zdrowie malucha.
Szybkie rozpoczęcie leczenia oraz eliminacje alergenów to kluczowa kwestia. Aby poprawnie zdiagnozować, co tak właściwie uczula bobasa, warto wykonać testy alergiczne, które mogą wykazać również produkty, z którymi dziecko nie miało jeszcze kontaktu. Choć alergia na białka z krowiego mleka zdarza się najczęściej, nie można wykluczyć innych czynników. Po wykryciu alergenów wprowadza się dietę eliminacyjną, która ma za zadanie odizolować alergeny od malucha. Nie jest ona jednak obojętna dla jego organizmu i dlatego powinna być stosowana tylko pod okiem lekarza specjalisty. Ustali on dietę tak, aby dziecku nie brakło żadnych niezbędnych witamin i minerałów. Zdarza się i też, że dieta eliminacyjna nie przyniesie żadnych efektów i dziecko będzie musiało unikać danego pokarmu. W większości przypadków alergia jednak sama ustaje lub wykluczona zostaje dietą eliminacyjną.
